Συνέντευξη Νίκου Μάλαμα- Olympus 12 Refuge Challenger

Καλησπέρα Νίκο! Συγχαρητήρια για την επίτευξη του στόχου! Θύμισε μου πόσες μέρες έκανες, πόσα χιλιόμετρα και την πορεία που ακολούθησες;

Έκανα 5 μέρες, ξεκίνησα την Πέμπτη 27 Ιουνίου από το καταφύγιο Μπουντόλα και τερμάτισα την Δευτέρα 1 Ιουλίου ξανά εδώ. Συνολικά μου πήρε 5 ημέρες και 9 ώρες για να ολοκληρώσω τα  92.5 χιλιόμετρα της κυκλικής διαδρομής.

Θυμάσαι τι ώρα ξεκίνησες;

Την πρώτη μέρα της πεζοπορίας μου, ξεκίνησα την Πέμπτη, στις 6:15 το πρωί. Αρχικά κατευθύνθηκα προς το καταφύγιο Κορομηλιάς και στη συνέχεια ανέβηκα στην Πετρόστρουγκα, όπου και διανυκτέρευσα. Την επόμενη μέρα, συνέχισα την πορεία μου προς το καταφύγιο Κρεβάτια, με σκοπό να διανυκτερεύσω εκεί και να αναχωρήσω την επομένη για την Κόψη Μπαρμπαλά, με τελικό προορισμό το καταφύγιο Αποστολίδη. Ωστόσο, λόγω του ότι το καταφύγιο ήταν κλειστό, αναγκάστηκα να συνεχίσω απευθείας μέχρι το καταφύγιο του Αποστολίδη, γεγονός που με ταλαιπώρησε αρκετά.

Σε αυτό το σημείο, θέλω να ευχαριστήσω τον Λάζαρο και την ομάδα διάσωσης του Ερυθρού Σταυρού, οι οποίοι βρίσκονταν εκεί το Σαββατοκύριακο. Τα παιδιά κατέβηκαν περίπου 300 μέτρα πιο κάτω από το καταφύγιο για να με βοηθήσουν. Τους ευγνωμονώ, καθώς αν δεν ήταν αυτοί, δεν ξέρω αν θα είχα καταφέρει να φτάσω στο καταφύγιο, δεδομένου ότι είχα ξεμείνει από νερό αρκετές ώρες νωρίτερα. Με τη βοήθειά τους, τελικά έφτασα στον προορισμό μου.

Το βράδυ έφαγα και το επόμενο πρωί αναχώρησα από το καταφύγιο του Κάκκαλου, κατευθυνόμενος προς το καταφύγιο Αγαπητός. Από εκεί, έφτασα στο καταφύγιο ανάγκης Χρηστάκης, όπου υπήρχε αρκετός κόσμος. Βρήκα μερικά άτομα, ξεκουράστηκα λίγο, ήπια νερό και την επόμενη μέρα, νωρίς το πρωί, ξεκίνησα για το καταφύγιο ανάγκης Σαλατούρας, όπου και σκόπευα να διανυκτερεύσω.

Ωστόσο, το καταφύγιο Σαλατούρας βρισκόταν σε πολύ κακή κατάσταση, οπότε αποφάσισα να μην παραμείνω εκεί. Η απόσταση από το καταφύγιο Χρηστάκης ήταν περίπου 12,5 χιλιόμετρα, ενώ για να φτάσω στον Μιγκοτζίδη έπρεπε να διανύσω γύρω στα 13,5 χιλιόμετρα. Τελικά, επέλεξα να συνεχίσω προς τον Μιγκοτζίδη και έκανα συνολικά γύρω στα 25-26 χιλιόμετρα εκείνη την ημέρα, φτάνοντας αργά το απόγευμα.

Αφού ξεκουράστηκα, ανέβηκα και διανυκτέρευσα στο καταφύγιο του Αγίου Αντωνίου, που όπως και το καταφύγιο του Μιγκοτζίδη, ήταν σε καλή κατάσταση και μου επέτρεψε να ξεκουραστώ. Την επόμενη μέρα, ξεκίνησα για να κατέβω στο Λιβαδάκι και από εκεί στα Πριόνια, όπου έφτασα γύρω στη 1:30 με 2:00 το μεσημέρι, ολοκληρώνοντας έτσι τη διαδρομή μου.

Άρα κατά μέσο όρο την ημέρα, πόσα χιλιόμετρα έκανες λίγο πολύ;

Γύρω στα 12-15 km την ημέρα. Αλλά ήταν και οι μέρες που έκανα 25, ήταν και μέρες που έκανα 22.

Ποια διαδρομή σε δυσκόλεψε περισσότερο;

Η διαδρομή από την Πετρόστρουγκα μέχρι το καταφύγιο Αποστολίδη που είναι περίπου 22 χιλιόμετρα, εφόσον δεν κάνεις στάση και δεν διανυκτερεύσεις στα Κρεβάτια. Τα τελευταία 8 χιλιόμετρα είναι αρκετά ανηφορικά και απαιτητικά. Από συνομιλίες με παλιούς φίλους και έμπειρους ορειβάτες που έχω συναντήσει, είχα ακούσει ότι η Κόψη Μπαρμπαλά είναι η από τις πιο απαιτητικές διαδρομές του Ολύμπου.

Ωστόσο, οφείλω να ομολογήσω ότι ήταν μία από τις πιο εντυπωσιακές που έχω κάνει για να φτάσω στα καταφύγια του Οροπεδίου. Επειδή δεν είχα εξερευνήσει μέχρι τώρα αυτή την πλευρά του Ολύμπου, διαπίστωσα ότι πραγματικά αξίζει τον κόπο να επισκεφθεί κανείς την περιοχή. Επίσης, τα τοπία στη Σαλατούρα, το Κίτρος, το Φλάμπουρο και τον Άγιο Αντώνη είναι μαγευτικά και, για μένα, πολύ πιο όμορφα από τις διαδρομές που είχα συνηθίσει από την άλλη πλευρά του βουνού.

Αυτή θεωρείς ότι είναι η διαδρομή που σου άρεσε περισσότερο;

Ναι, η διαδρομή δηλαδή από το καταφύγιο Χρηστάκη προς τη Σαλατούρα, τον Άγιο Αντώνη και το καταφύγιο Μιγκοτζίδη, περνώντας από τις κορυφές Φλάμπουρο και Κίτρος. Για να είμαι ειλικρινής, αν δεν είχα την ανάγκη να επιστρέψω στο καταφύγιο του Αγίου Αντωνίου για να διανυκτερεύσω εκεί, θα είχα μείνει πολλές ώρες σε αυτές τις κορυφές, απλώς για να χαζεύω το απέναντι τοπίο. Από εκεί βλέπεις τον Μύτικα και αντικρίζεις τον Όλυμπο από μια άλλη, πιο όμορφη πλευρά.

Οι οποίες είναι και πλευρές που έχεις συνηθίσει να μην βλέπεις κιόλας έτσι?

Ναι, ακριβώς. Από τα Πριόνια, οι άλλες διαδρομές που έχω ακολουθήσει μέχρι τώρα δεν συγκρίνονται σε ομορφιά, θέα και ορατότητα με αυτήν την πλευρά του βουνού.

Ποιο καταφύγιο αυτό που σου άρεσε πιο πολύ έτσι από όλα αυτά που επισκέφτηκες; Ποιο είναι αυτό που σου έμεινε πιο πολύ ή θα ήθελες να ξαναπάς, με την πρώτη ευκαιρία;

Τα καταφύγια ανάγκης, περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, με εντυπωσίασαν. Ωστόσο, χρειάζονται μεγαλύτερη φροντίδα. Όσοι ανεβαίνουμε, όπως και εγώ, πρέπει να τα προσέχουμε περισσότερο. Η ίδια η λέξη “καταφύγιο ανάγκης” το υποδηλώνει: πρόκειται για καταφύγιο σε περίπτωση ανάγκης, όχι για ένα οργανωμένο καταφύγιο όπως ο Σταυρός. Δυστυχώς, συχνά επικρατεί μπάχαλο.

Το καταφύγιο του Αγίου Αντωνίου είναι εξαιρετικό τόσο για τη θέα του όσο και για την τοποθεσία του, και προσωπικά το βρήκα το πιο όμορφο από όλα. Στενοχωρήθηκα, όμως, όταν είδα την κατάσταση του καταφυγίου στη Σαλατούρα. Πρόκειται για ένα πολύ ωραίο καταφύγιο, αλλά βρίσκεται σε κακή κατάσταση, και αυτό με ανάγκασε να φύγω. Το καταφύγιο του Μιγκοτζίδη, αν και χαμηλότερα από αυτό του Αγίου Αντωνίου, είναι επίσης σε μια εξαιρετική τοποθεσία, με όμορφη θέα τόσο την ημέρα όσο και τη νύχτα. Επιπλέον, ήταν σε πολύ καλή κατάσταση σε σύγκριση με τα άλλα.

Ωστόσο, χρειάζεται και από εμάς τους ίδιους λίγη προσπάθεια. Αν έχεις μαζί σου δύο μπουκάλια νερό ή δύο μπάρες δημητριακών, άσε το ένα εκεί. Κάποιος θα το χρειαστεί. Είναι κρίμα να ανεβαίνει κάποιος μέχρι εκεί, ελπίζοντας να βρει νερό, και να μην υπάρχει. Το πιο κοντινό σημείο για να βρεις νερό μπορεί να είναι 10 χιλιόμετρα μακριά. Δεν μπορείς απλώς να κάνεις υπομονή και να πεις ότι σε μισή ώρα θα κατέβεις και θα βρεις νερό. Τα καταφύγια ανάγκης πρέπει να έχουν διαθέσιμο νερό.

Που δυσκολεύτηκες; Υπήρχε κάποιο σημείο που σε ζόρισε παραπάνω από το αναμενόμενο;

Οι μεγάλες διαδρομές δεν με δυσκόλεψαν τόσο πολύ, γιατί πάντα πίστευα και συνεχίζω να πιστεύω ότι δεν χρειάζεται να βιάζομαι για να φτάσω στον προορισμό μου. Δεν με ενδιέφερε αν θα έφτανα στη μία το μεσημέρι, στις τρεις το απόγευμα ή ακόμη και στις δέκα το βράδυ. Ο χρόνος δεν ήταν ποτέ πρόβλημα για μένα.

Το μόνο που πραγματικά με δυσκόλεψε ήταν η διαδρομή που ανέφερα, όταν πέρασα από τα Κρεβάτια χωρίς να διανυκτερεύσω και κατευθύνθηκα απευθείας προς τον Αποστολίδη. Αυτό ήταν κάτι που δεν θα ξανακάνω ποτέ στη ζωή μου. Ήταν εξαιρετικά δύσκολο· έφτασα στο σημείο να καλέσω τον Λάζαρο από το καταφύγιο για να στείλει κάποιον, καθώς είχα ξεμείνει τελείως από νερό. Είχα αφυδατωθεί εντελώς. Περπατούσα 50-100 μέτρα και σταματούσα, έπεφτα από την εξάντληση. Δεν μπορούσα να συνεχίσω. Ευτυχώς, το τηλέφωνο είχε σήμα και κατάφερα να επικοινωνήσω με τον Λάζαρο, ο οποίος έστειλε βοήθεια. Αν δεν είχα σήμα, δεν ξέρω τι θα μπορούσε να συμβεί. Ίσως, μετά από κάποιες ώρες ξεκούρασης, να είχα τη δύναμη να συνεχίσω, αλλά ήμουν εντελώς αφυδατωμένος. Ευτυχώς, χάρη στα παιδιά από τον Αποστολίδη, η ιστορία είχε αίσιο τέλος.

Όσον αφορά τις άλλες διαδρομές, όπως αυτή από το καταφύγιο Χρηστάκη προς τη Σαλατούρα και στη συνέχεια προς τον Άγιο Αντώνη, κι αυτή ήταν πολύ δύσκολη, καθώς είχε μήκος περίπου 25 χιλιομέτρων. Ωστόσο, είχα τις αντοχές, είχα μαζί μου νερό, υπήρχε επικοινωνία, και γι’ αυτό δεν ανησυχούσα τόσο πολύ, ακόμα κι αν οι διαδρομές ήταν μεγάλες.

Αυτό που θα μου μείνει χαραγμένο από εκείνη τη στιγμή είναι η αναμονή για τα παιδιά του Λάζαρου. Μου είπε “κάτσε εκεί και μην κουνιέσαι καθόλου. Περίμενε εκεί που είσαι, άναψε τον φακό σου και περίμενε.” Έβγαλα τότε μία-δύο φωτογραφίες από το σημείο, καθώς ο ήλιος έδυε και ο ουρανός κοκκίνιζε. Αυτές οι δύο φωτογραφίες θα μείνουν για πάντα χαραγμένες στη μνήμη μου, υπενθυμίζοντάς μου εκείνη τη βραδιά. Αυτές είναι οι δύσκολες στιγμές που μας διδάσκουν να είμαστε πιο προσεκτικοί, να μην ενθουσιαζόμαστε υπερβολικά και να μετράμε σωστά τις δυνάμεις μας. Δεν πρέπει να λέμε “εγώ μπορώ, εγώ μπορώ” χωρίς να λαμβάνουμε υπόψη μας τις αντοχές μας και τη δυσκολία του φυσικού περιβάλλοντος που έχουμε μπροστά μας.

Υπάρχει κάποιο σημείο που σκέφτηκες να τα παρατήσεις; Να σκεφτείς δεν μπορώ άλλο ή δεν θέλω να συνεχίσω;

Σε ένα σημείο της διαδρομής όταν επέστρεφα από τη Σαλατούρα και έφτασα κάπου ανάμεσα στο Φλάμπουρο και το Κίτρος. Εκεί, φάνηκε η σκεπή του καταφυγίου του Αγίου Αντωνίου, και, δαγκώνοντας τα χείλη μου, σκέφτηκα: “Θεέ μου, κάνε να μην είναι αυτός ο Άγιος Αντώνης”. Η απόσταση που τον έβλεπα φαινόταν τεράστια, και δεν μπορούσα να πιστέψω ότι είχα τόσο πολύ δρόμο ακόμα για να φτάσω. Ωστόσο, μερικές ώρες αργότερα, βρισκόμουν στην κορυφή του Αγίου Αντωνίου, ακριβώς εκεί που έβλεπα από μακριά.

Μπορώ να πω, και το ξαναλέω, ότι αυτή η πλευρά του Ολύμπου είναι η πιο όμορφη για μένα. Έχει ανοιχτά μέρη που σου επιτρέπουν να θαυμάζεις όλες τις κορυφές και η θέα από εκεί είναι πραγματικά μαγευτική. Απορώ γιατί δεν επισκέπτονται περισσότεροι αυτή την πλευρά του βουνού. Ίσως να οφείλεται στην κατάσταση των καταφυγίων ανάγκης.

Τι είναι, τι είναι αυτό που σου έλειψε περισσότερο από όλη την πορεία; Υπάρχει κάποιο κομμάτι από τον εξοπλισμό σου που να είδες ότι είναι περιττό, κάτι που να συνειδητοποιείς ότι δεν πήρες και θα ήταν όντως πάρα πολύ χρήσιμο;

Όταν ξεκίνησα να ετοιμάζω το σακίδιο μου την Τετάρτη, έβαλα μέσα πράγματα που τελικά αποδείχθηκαν περιττά. Όταν ανέβασα το σακίδιο στη ζυγαριά, διαπίστωσα ότι ζύγιζε 16-17 κιλά. Για μια διαδρομή 92 χιλιομέτρων, αυτό το βάρος ήταν υπερβολικό για τη δική μου δύναμη και αντοχή. Έτσι, αποφάσισα να αρχίσω να αφαιρώ πράγματα: γιατί να χρειάζομαι δύο παντελόνια; Δεν χρειάζονται πέντε μπλούζες. Υπήρχαν πολλά αντικείμενα στο σακίδιο που δεν ήταν απαραίτητα.

Δυστυχώς, σε αυτή την προσπάθεια να ελαφρύνω το φορτίο, έκανα το λάθος να αφαιρέσω και τον ασύρματο. Σε τέτοιες περιπτώσεις, πιστεύω ότι ο ασύρματος είναι το πιο απαραίτητο κομμάτι εξοπλισμού. Ακόμα κι αν δεν πάρεις μαζί σου δεύτερο παντελόνι, δεύτερη μπλούζα ή δεύτερα παπούτσια, ο ασύρματος και το τηλέφωνο είναι απαραίτητα για να έχεις επικοινωνία με τον κόσμο σε περίπτωση ανάγκης στο βουνό.

Σίγουρα, δεν θα ξαναπάω στο βουνό χωρίς ασύρματο. Το αστείο είναι ότι έχω δύο, λόγω της ενασχόλησής μου με το κυνήγι το χειμώνα. Δυστυχώς, η χρήση του ασύρματου είναι θεωρητικά παράνομη, και έχω προσπαθήσει πολλές φορές να βρω τρόπο να αποκτήσω μια νόμιμη άδεια, αλλά δεν τα κατάφερα. Για αυτό το λόγο δεν τον κουβαλούσα μαζί μου συχνά. Όμως, τώρα που το σκέφτομαι, θεωρώ ότι ο ασύρματος είναι το πιο απαραίτητο εργαλείο που πρέπει να περιλαμβάνεται στον εξοπλισμό κάθε ορειβάτη πριν πάει στο βουνό.

Ειδικά σε ένα βουνό πως ο Όλυμπος που η μορφολογία του δεν του επιτρέπει να έχει σήμα, στα περισσότερα σημεία.

Ξεκίνησα για το βουνό την Πέμπτη το πρωί, έχοντας μέσα στο σακίδιο μου δύο κούτες τσιγάρα—διπλάσιο βάρος από έναν ασύρματο. Αν ανοίξουμε τώρα το σακίδιο, θα βρούμε ακόμα μέσα μιάμιση κούτα τσιγάρα που δεν έχω καπνίσει. Ασύρματος, όμως, δεν υπάρχει. Δεν υπάρχει χειρότερο λάθος από αυτό.

Ποια σκέψη σε κινητοποιούσε; Τι ήταν αυτό που σε έκανε να πηγαίνεις μπροστά;

Όταν έφτασα στα καταφύγια ανάγκης, ένιωσα ότι δεν μπορούσα να κάνω πίσω. Δεν υπήρχε τρόπος να επιστρέψω για να πάρω το αυτοκίνητο από εκεί που ήμουν. Αφού πέρασα από το καταφύγιο του Αγαπητού, το θεώρησα δεδομένο ότι έπρεπε να ολοκληρώσω τη διαδρομή και να φτάσω στον προορισμό μου. Από τη στιγμή που δεν τα παράτησα μέχρι το καταφύγιο του Αγαπητού—όπου μπορούσα να πάρω την κατηφόρα προς τα Πριόνια—δεν υπήρχε πια σκέψη να σταματήσω. Έλεγα στον εαυτό μου ότι έπρεπε να φτάσω. Ανεξάρτητα από το πόσες μέρες, ώρες ή προσπάθειες θα χρειαζόταν, ο στόχος ήταν να φτάσω στον τερματισμό.

Ήταν όμως το σύνολο της διαδρομής που είχες στον νου σου ή το επόμενο καταφύγιο; Γιατί εγώ όταν το έκανα, η σκέψη μου ήταν το επόμενο καταφύγιο. Δεν σκεφτόμουνα το σύνολο της διαδρομής. Εσύ τι σκεφτόσουν;

Το σύνολο της διαδρομής. Να φτάσω στο τέλος, να τερματίσω.

 Συνάντησες καθόλου άσχημες καιρικές συνθήκες στη διαδρομή;

Ο καιρός ήταν ευτυχώς εξαιρετικός. Ακόμα και τις δύο φορές που έφτασα σχεδόν νύχτα στα καταφύγια ανάγκης και στο καταφύγιο Αποστολίδη, η ατμόσφαιρα ήταν πεντακάθαρη. Στις νέες διαδρομές που ακολούθησα πίσω από τα καταφύγια, υπήρχε ένα ελαφρύ αεράκι που με βοήθησε στο περπάτημα. Δεν υπήρχε αυτή η αποπνικτική ζέστη που σε κάνει να μην μπορείς να πάρεις ανάσα. Το αεράκι φυσούσε κατά διαστήματα και με αναζωογονούσε, δίνοντάς μου περισσότερη αντοχή. Είχα την τύχη να μην αντιμετωπίσω βροχές ή άλλες δυσκολίες· οι συνθήκες ήταν ιδανικές για την πεζοπορία.

Μοναξιά ένιωσες καθόλου, είχες ανάγκη να επικοινωνήσεις με κάποιον κατά την διάρκεια της πορείας;

Όχι. Μπορώ να πω ότι ένας από τους λόγους που ήθελα να κάνω αυτό το ταξίδι ήταν η ανάγκη για μοναξιά. Ήθελα να περάσω λίγο χρόνο μόνος μου, να απομακρυνθώ από την καθημερινότητα και τον κόσμο που με περιβάλλει. Στην πορεία ένιωσα πραγματικά αυτή την απομόνωση. Κατάφερα να ηρεμήσω μέσα σε αυτές τις πέντε μέρες· το μυαλό μου βρήκε λίγο ησυχία από τα προβλήματα που με απασχολούσαν.

Στα καταφύγια συνάντησα αγνώστους με τους οποίους μιλούσαμε για κοινά ενδιαφέροντα, όπως το βουνό, χωρίς να μας απασχολεί τίποτα άλλο. Αλλάζεις παραστάσεις, μπαίνεις σε άλλες συζητήσεις, γνωρίζεις έναν διαφορετικό κόσμο, ξένο από την καθημερινότητά σου. Αυτός ήταν ο λόγος που ξεκίνησα αυτό το ταξίδι: για να ηρεμήσω και να ξεφύγω λίγο. Δεν είμαι άνθρωπος της θάλασσας ή της παραλίας, το βουνό είναι αυτό που μου αρέσει.

Με βάση όλα αυτές τις εμπειρίες και τα συναισθήματα που έζησες, τι είναι αυτό που θα πρότεινες στον επόμενο που θέλει να το κάνει; Τι να έχει στο νου του ενώ το οργανώνει και πριν ξεκινήσει το πεζοπορικό;

Πάνω από όλα την ασφάλειά του. Να έχει αυτό που σου είπα, έναν ασύρματο μαζί του για να μπορεί να επικοινωνήσει. Και να το κάνει λίγο πιο οργανωμένα από ότι έκανα εγώ. Εγώ σε μερικά καταφύγια, και συγκεκριμένα για τα Κρεβάτια μιλάω, αποφάσισα να διανυκτερεύσω χωρίς να έχω πάρει τηλέφωνο. Υπέθεσα ότι είναι ανοιχτό αφού είχε και τον Μαραθώνιο το συγκεκριμένο Σάββατο. Έλα μου ντε που όμως ήταν κλειστό. Στα οργανωμένα καταφύγια πρέπει να κάνει κράτηση.

Επίσης να κουβαλάει πάντα νερό μαζί του, άσχετα με την διαδρομή που θα κάνει. Και να κοιτάξει να γυρίσει πίσω (γέλια). Το πιο πολύτιμο.

Γενικά όλο αυτό το εγχείρημα σε άλλαξε καθόλου τρόπο σκέψης; Σίγουρα μόλις τερμάτισες, είναι φρέσκο ακόμα και πρέπει να περάσουν μερικές μέρες για να το νιώσεις πλήρως. Αλλά ήταν για σένα μια εποικοδομητική εμπειρία;

Ένας από τους λόγους που με ώθησαν να το κάνω είναι η ηρεμία του βουνού. Όταν αντιμετωπίζω προβλήματα ή ζόρια, προτιμώ να φεύγω ένα σαββατοκύριακο στο βουνό, να ηρεμώ και να βλέπω τα πράγματα από άλλη οπτική. Γι’ αυτό ήθελα να φύγω, να βρω την ηρεμία μου. Άλλοι μπορεί να επιλέγουν τις διακοπές στη θάλασσα για να χαλαρώσουν. Εγώ έχω το βουνό. Συχνά, για παράδειγμα, ανεβαίνω στον Όλυμπο ή σε κάποιο άλλο καταφύγιο στην Πίνδο και στα Άγραφα. Πηγαίνω για να ηρεμήσω, όχι για να κατακτήσω την κορυφή.

Η κορυφή δεν είναι το ζητούμενο για μένα. Αν καταφέρω να ηρεμήσω, αυτό μετράει. Αν καταφέρω να κάνω την διαδρομή ή να φτάσω στην κορυφή, καλώς. Δεν με απασχολεί όμως τόσο η διαδρομή ή η κατάκτηση της κορυφής. Πιστεύω πως ο καθένας πρέπει να βρει ένα τρόπο να εκτονώνεται, να χαλαρώνει, να ξεφεύγει από την καθημερινότητα.

Γενικά η σηματοδότηση πώς σου φάνηκε σε όλη την πορεία; Υπήρχαν κάποια κομμάτια που ήταν πολύ καλά σηματοδοτημένα, κάποια άλλα που είχαμε ήταν ελλιπή και είχαν ανάγκη από ενίσχυση;

Όσο είχα το κινητό μου σε λειτουργία και δεν είχα εξαντλήσει την μπαταρία, παρά τα προβλήματα με το powerbank, η εφαρμογή στο κινητό παρακολουθούσε τη διαδρομή με ακρίβεια, χωρίς να χάνει ούτε 5 μέτρα. Ο σχεδιασμός σας ήταν πολύ καλός. Η σηματοδότηση ήταν αρκετά καλή μέχρι τη Σαλατούρα. Ωστόσο, από τη Σαλατούρα προς τον Μιγκοτζίδη και τον Άγιο Αντώνιο δεν ήταν τόσο καλή. Ευτυχώς, τα καταφύγια ήταν ορατά, οπότε μπορούσες να κατευθυνθείς προς αυτά. Όμως, σε περίπτωση ομίχλης, θα ήταν δύσκολο να τα εντοπίσεις.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα το αντιμετώπισα στη διαδρομή από το καταφύγιο του Αγίου Αντωνίου προς το Λιβαδάκι. Εκεί χάθηκα εντελώς. Από το Λιβαδάκι και μετά, η σηματοδότηση προς τα Πριόνια ήταν άριστη, αλλά από τον Άγιο Αντώνιο μέχρι το Λιβαδάκι υπήρχε μόνο μια βαμμένη πέτρα κάθε 150 μέτρα. Αν έχανες αυτή την πέτρα, ήταν δύσκολο να την ξαναβρείς. Έτσι, μπερδεύτηκα και έχασα τον προσανατολισμό μου δύο-τρεις φορές..

Συνολικά ποια ήταν η ομορφότερη στιγμή όλου του εγχειρήματος; Ποια στιγμή έτσι σου έχει αποτυπωθεί σαν ομορφότερη;.

Με γέμισε μεγάλη χαρά όταν άρχισα να ακούω τις φωνές από τα Πριόνια, τις συνομιλίες και τη φασαρία του κόσμου. Αυτό το συναίσθημα με κατέκλυσε ιδιαίτερα, καθώς από το καταφύγιο Χρηστάκη και μετά δεν είχα συναντήσει κανέναν άνθρωπο ούτε είχα ακούσει κάποια φωνή για μέρες. Λίγα μέτρα πριν φτάσω στα Πριόνια, είδα παιδιά να κάνουν μπάνιο στον καταρράκτη με τις μητέρες τους. Όταν άκουσα αυτές τις φωνές, σκέφτηκα μέσα μου: “Λίγα μέτρα ακόμα και τερμάτισες.” Εκείνη τη στιγμή ένιωσα μεγάλη χαρά, γιατί κατάλαβα ότι επιτέλους έφτασα και τα κατάφερα.

Άρα 2 είναι τα μεγαλύτερα μαθήματα: νερό και ασύρματος, πάντα.

Νερό, σοκολάτα και ασύρματος.

Νίκο, πραγματικά συγχαρητήρια! Ευχαριστώ πάρα πολύ και για όλη την προσπάθεια που έκανες.

Να ξέρεις, η προσπάθεια που κάνατε με τον σχεδιασμό αξίζει πραγματικά πολύ. Αξίζει να το δοκιμάσει οποιοσδήποτε, είτε ακολουθώντας μια διαδρομή όπως έκανα εγώ και μερικοί άλλοι, είτε με δύο-τρεις πεζοπορίες. Είναι καλό να επισκεφθεί κανείς και τα υπόλοιπα καταφύγια, πέρα από τα συνήθη που επιλέγει ο περισσότερος κόσμος.

Αυτό που με εντυπωσίασε ιδιαίτερα είναι ότι όλοι συγκεντρώνονται στην πλευρά της Πετρόστρουγκας και του Αγαπητού. Στην πίσω πλευρά του Ολύμπου, όμως, δεν συναντάς άνθρωπο πουθενά, ούτε καν για ένα απλό “γεια”. Ο Όλυμπος όμως δεν είναι μόνο η μπροστινή πλευρά· υπάρχει και η πίσω πλευρά, που εμένα προσωπικά μου άρεσε περισσότερο, ίσως επειδή δεν την είχα δει μέχρι τώρα. Σε αυτή τη φάση, η πίσω πλευρά με γοήτευσε περισσότερο, και όταν θα επισκεφθώ ξανά τα καταφύγια, θα επιδιώξω να το κάνω από εκείνη την κατεύθυνση.

Ακούμε εδώ και χρόνια για το Οροπέδιο, που έχει δύο καταφύγια. Ωστόσο, η πίσω πλευρά, από τη νότια μεριά, έχει εξίσου όμορφα οροπέδια που δεν χορταίνει το μάτι σου να βλέπει. Εκεί συνάντησα πολλά κοπάδια με αγριόγιδα, πάρα πολλά. Ή μεγάλα κοπάδια με άγρια άλογα. Η πίσω πλευρά έχει μια ξεχωριστή ομορφιά, που προσωπικά με κέρδισε. Κι αν ξανανέβω στον Όλυμπο, θα επιδιώξω να το κάνω από εκείνη την πλευρά, είτε μέσω του καταφυγίου Χρηστάκη, είτε από κάποιο άλλο σημείο.

Συγκινούμαι γιατί βλέπω ότι μοιραζόμαστε ακριβώς τα ίδια συναισθήματα στο τέλος. Όταν επιστρέφεις από τον Όλυμπο και τον αντικρίζεις από όλες αυτές τις πλευρές, συνειδητοποιείς πόσο μικρό είναι το κομμάτι που είναι ευρέως γνωστό στο κοινό.

Τώρα το επόμενο μεγάλο εγχείρημα είναι να πάω στο Κιλιμάντζαρο αφού το χρωστάω σε έναν πολύ καλό μου φίλο αυτό. Ελπίζω να με αξιώσει ο Θεός να βρω ένα γκρουπάκι, να πάω και να το αφιερώσω στον Κωστάκη.

Στο εύχομαι Νίκο, στο εύχομαι με το καλό. Και σε ευχαριστώ πάρα πολύ.

Εγώ σε ευχαριστώ.

Ημερολόγιο Δημήτρη Κιτσάκη – Πρώτου Olympus 12 Refuge Challenger

Ήταν καλοκαίρι του 2020 όταν είδα για πρώτη φορά την προσπάθεια του Λορέντζο Νεράντζη να συνδέσει τα 12 καταφύγια του Ολύμπου σε μια μοναχική πορεία 100 χιλιομέτρων, δημιουργώντας το Olympus 12 Refuge Trail! Ενθουσιάστηκα από την επιτυχημένη του προσπάθεια και από τους λόγους που τον οδήγησαν σε αυτό το εγχείρημα. Τόσο η ανάδειξη της σημασίας των καταφυγίων ανάγκης όσο και η αναγκαιότητα των επικοινωνιών σε ένα δύσκολο περιβάλλον, η ανάγκη βελτίωσης της ορεινής διάσωσης και η προώθηση του εθελοντισμού είναι ζητήματα που με αγγίζουν προσωπικά. Φέτος το φθινόπωρο του 2022 θα επιχειρήσω κι εγώ να επαναλάβω τη διαδρομή. Όπως ο Λορέντζο, θα βασιστώ στις δικές μου δυνάμεις, με στόχο να ολοκληρώσω μόνος μου τη διαδρομή, συμβάλλοντας τόσο στη διάδοση της διαδρομής όσο και στην προώθηση του εθελοντισμού.

Κάποιες αλλαγές έγιναν σε σύγκριση με την αυθεντική διαδρομή, με τις κυριότερες να είναι:

  1. Η εκκίνηση και ο τερματισμός θα γίνουν στο Λιτόχωρο.
  2. Τα καταφύγια θα τα επισκεφτώ με την αντίθετη σειρά ξεκινώντας από το Λιβαδάκι και τερματίζοντας στον Σταυρό (Μπουντόλας).

DAY 1

Η μεγάλη μέρα είχε φτάσει… Ο ύπνος το προηγούμενο βράδυ ήταν ελάχιστος και η υπερένταση στο ζενίθ. ΚΤΕΛ μέχρι το Λιτόχωρο και ταξί κατευθείαν για Πριόνια!

Μια ολιγόλεπτη στάση στα Πριόνια, με τον οδηγό του ταξί να μου επισημαίνει ότι καλό θα ήταν να ξεκινήσω 😁. Στέλνω τα απαραίτητα μηνύματα στον Λορέντζο και τους φίλους, ενημερώνοντάς τους ότι ξεκινάω το πρώτο σκέλος της περιπέτειας: Πριόνια – καταφύγιο ανάγκης Λιβαδάκι. Η κλασική ανηφόρα που οδηγεί στον Αγαπητό, με μια σύντομη στάση στο κιόσκι όπου το μονοπάτι διαχωρίζεται για το οργανωμένο καταφύγιο ή το Λιβαδάκι.

Δεν αργεί να με πιάσει το σκοτάδι. Ταλαιπωρημένος από το ταξίδι, χάνω τη σήμανση μερικές φορές, με αποτέλεσμα να χάνω χρόνο. Υπολογίζω ότι απέχω περίπου μισή ώρα από το καταφύγιο, αλλά η επικοινωνία με τον Λορέντζο μέσω του ασύρματου είναι προβληματική λόγω της μορφολογίας του εδάφους. Έτσι, αποφασίζω άμεσα να μην συνεχίσω και να διανυκτερεύσω στην ύπαιθρο, μια απόφαση που αποδείχθηκε εκ των υστέρων σωστή!

  • Εκτιμώμενη απόσταση Πριόνια – Λιβαδάκι: 12 χλμ
  • Εκτιμώμενη υψομετρική διαφορά: +1100 μ
  • Ώρες πορείας (με στάσεις): 4 ώρες

Μαθήματα πρώτης μέρας: 1. Δεν ξεκινάμε ποτέ κατευθείαν μετά από ταξίδι (προτιμάται η διανυκτέρευση στο Λιτόχωρο και η εκκίνηση νωρίς το πρωί). 2. Πάντα πρέπει να είμαστε έτοιμοι και για εναλλακτικά σενάρια.

DAY 2

Πρωινό ξύπνημα μετά τη διανυκτέρευση στο δάσος, λίγο πριν το καταφύγιο ανάγκης Λειβαδάκι. Ύστερα από μια σύντομη πορεία 30 λεπτών, αντικρίζω το πρώτο από τα καταφύγια που θα επισκεπτόμουν! Εκεί ανακαλύπτω ότι είχαν διανυκτερεύσει δύο συνάδελφοι ορειβάτες από την Κύπρο. Αν λοιπόν είχα φτάσει το προηγούμενο βράδυ, θα κατέληγα να κοιμηθώ έξω, καθώς ο χώρος διαθέτει μόνο δύο κρεβάτια και ελάχιστο χώρο για ύπνο στο εσωτερικό. Ανταλλάσσουμε τις απαραίτητες πληροφορίες για την πορεία του καθενός, κάνουμε μια σύντομη δοκιμή του ασυρμάτου ανάγκης και αναχωρώ.

Η συνέχεια ήταν δύσκολη… ανάβαση σε δύο διαδοχικές κορυφές: Σημαιοφόρος (2.382 μ.) και Πάγος (2.677 μ.), με ενδιάμεσο περπάτημα στην κορυφογραμμή. Παρόλο που απόλαυσα την εκπληκτική θέα, έπρεπε να αντέξω τους ισχυρούς ανέμους που επικρατούσαν. Προσπερνάω ευτυχώς τον Καλόγερο και κατεβαίνοντας μια σάρα, μπαίνω σε ένα τεράστιο κοίλωμα, απολαμβάνοντας τα πρωτόγνωρα για μένα τοπία των Λιβαδιών του Νότιου Ολύμπου. Η συνέχεια ήταν αρκετά απαιτητική, καθώς έπρεπε να αρχίσω την ανάβαση προς την κορυφή του Αγίου Αντωνίου και το ομώνυμο καταφύγιο.

Έχει πλέον φτάσει απόγευμα, η κούραση αρχίζει να συσσωρεύεται, η θερμοκρασία πέφτει όσο ανεβαίνω υψόμετρο και ο αέρας δυναμώνει. Λίγο πριν σκοτεινιάσει, βλέπω τις κεραίες στην κορυφή και καταλαβαίνω ότι έφτασα στο δεύτερο καταφύγιο. Η δοκιμή και η επικοινωνία μέσω του ασυρμάτου ανάγκης ήταν επιτυχής, και επιτέλους ήρθε η ώρα για ξεκούραση, έστω και στο παγωμένο καταφύγιο.

  • Εκτιμώμενη απόσταση: 11 χλμ
  • Εκτιμώμενη υψομετρική διαφορά: +1.100 μ
  • Ώρα έναρξης πορείας: 08:00
  • Ώρα λήξης πορείας: 20:00

DAY 3

Το πρωινό ξύπνημα ήταν δύσκολο, καθώς η θερμοκρασία μέσα στο καταφύγιο δεν ξεπερνούσε τους 6 βαθμούς—δικαιολογημένα, καθώς πρόκειται για το υψηλότερο καταφύγιο στα Βαλκάνια, λίγα μόλις μέτρα από την κορυφή. Ξεκίνησα την πορεία γύρω στις 9:00, κατεβαίνοντας προς το καταφύγιο ανάγκης Μιγκοτζίδη, έντονα προβληματισμένος για τρεις λόγους: 1) Το νερό μου ήταν πλέον ελάχιστο, καθώς από δικό μου λάθος δεν βρήκα τις προμήθειες που είχε αφήσει ο Λορέντζο. 2) Ο καιρός παρουσίαζε συνεχείς επιδεινώσεις. 3) Η διαδρομή που θα ακολουθούσα ήταν παντελώς άγνωστη για μένα.

Σε λιγότερο από μία ώρα έφτασα στο καταφύγιο ανάγκης Μιγκοτζίδη, όπου με περίμεναν εκπλήξεις: Ο καιρός είχε “κλείσει” εντελώς την περιοχή της Τερψιθέας, την οποία έπρεπε να διασχίσω, ενώ ένα συνεργείο του παρακείμενου Κ.Ε.Ο.Χ. εκτελούσε εργασίες συντήρησης του καταφυγίου, καθιστώντας την πρόσβαση στο εσωτερικό αδύνατη. Επίσης, δεν υπήρχαν διαθέσιμα νερά ούτε εδώ. Περιμένοντας τον καιρό να βελτιωθεί, εφοδιάστηκα με ένα μπουκάλι νερό από το συνεργείο, ανταλλάξαμε κάποιες απόψεις και εναλλακτικές διαδρομές, και ξεκίνησα για το πρώτο σκέλος της σημερινής πορείας, φτάνοντας σχετικά εύκολα μέχρι τον χωματόδρομο που οδηγεί στο καταφύγιο Χρηστάκης.

Διασχίζω κάθετα τον χωματόδρομο και ξεκινώ την επίμονη ανάβαση στην πρώτη κορυφή, το Φλάμπουρο (2.473 μ.). Ακολουθούν διαδοχικές αναβάσεις στις κορυφές Κίτρο (2.416 μ.) και Νάνα (2.285 μ.), με τελικό προορισμό το Πυξάρι (1.797 μ.). Η πορεία είναι αρκετά κουραστική, με συνεχείς ανηφοροκατηφόρες, κινούμενος διαρκώς σε αυχένα και κόψη, χωρίς καμία προστασία από τον άνεμο καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδρομής, ενώ η θέα είναι μαγευτική!

Φτάνοντας στο Κίτρος, ο καιρός αρχίζει να επιδεινώνεται και η ορατότητα μειώνεται. Ήταν η πρώτη φορά που ένιωσα έναν σχετικό φόβο, καθώς το πεδίο ήταν απροστάτευτο σε περίπτωση κακοκαιρίας, καθιστώντας την πορεία επικίνδυνη. Αναγκάστηκα να επιταχύνω το ρυθμό μου σε κατηφορικό κυρίως πεδίο, μπαίνοντας σύντομα στο δασωμένο τμήμα, όπου η σήμανση ήταν ουσιαστικά ανύπαρκτη. Ακολουθώντας τα μονοπάτια σε γενική κατεύθυνση, είχα την τύχη να καθαρίσει ο καιρός, και γύρω στις 18:30 αντίκρισα το φιλόξενο καταφύγιο ανάγκης Σαλατούρα.

Επικοινώνησα με τον Λορέντζο, έλεγξα τον ασύρματο ανάγκης, αναπλήρωσα τα αποθέματα νερού που τόσο είχα ανάγκη και ξεκουράστηκα στην ταράτσα, χαζεύοντας τις απέναντι κορυφές, οι οποίες ήταν και ο αυριανός στόχος! Η ζεστασιά του τζακιού και το ζεστό φαγητό που μαγείρεψα μετά από τρεις μέρες ήταν η καλύτερη επιβράβευση που θα μπορούσα να έχω 😊.

Το καταφύγιο βρίσκεται σε άψογη κατάσταση, χάρη στις προσπάθειες των μελών της Ελληνικής Ομάδας Διάσωσης. Παρακαλώ τους επισκέπτες να σεβαστούν τον χώρο!

  • Εκτιμώμενη απόσταση: 15+ χλμ
  • Χρόνος πορείας: 6 ώρες

DAY 4

Πρωινό ξύπνημα για να απολαύσω την ανατολή, άναμμα του τζακιού και λίγος χρόνος για χάζεμα… Ήξερα ότι η μέρα θα ήταν δύσκολη! Είχα πλέον ελάχιστο νερό, και θεωρητικά θα έβρισκα ξανά στο Χρηστάκη. Έπρεπε να πάρω μια απόφαση: να κατέβω μέσα από το δάσος και να βρω τις δύο βρύσες (Παπαζήση ή Τσουρέκα) που μου είχαν υποδείξει από τον Ορειβατικό Σύλλογο Καλυβίων “Ο Χρηστάκης” ότι έχουν νερό ή, εναλλακτικά, να επιστρέψω από την ίδια διαδρομή, μέχρι τον χωματόδρομο που είχα συναντήσει την προηγούμενη μέρα, και σε 2+ χλμ να φτάσω στο καταφύγιο. Επέλεξα την πρώτη λύση, κάτι που γρήγορα μετάνιωσα 😂.

Κάποια στιγμή έχασα το ασαφές μονοπάτι και, θεωρώντας ότι ο χωματόδρομος ήταν κοντά, συνέχισα. Ωστόσο, το πεδίο δεν ήταν κατάλληλο για πεζοπορία: μεγάλη κλίση, αρκετά πυκνή βλάστηση που έκλεινε σε πολλά σημεία και ολισθηρό έδαφος λόγω των φύλλων… Το αποτέλεσμα ήταν τρεις μεγαλειώδεις και βαριές πτώσεις μου 😁, οι οποίες με ταλαιπώρησαν τις επόμενες μέρες, χάνοντας παράλληλα και περίπου 2 ώρες!

Κάποια στιγμή φτάνω σε έναν χωματόδρομο και εντοπίζω μια άγνωστη βρύση (βρύση Παναγιώτη) με ποτίστρα για ζώα. Ηρέμησα, γιατί επιτέλους βρήκα άφθονο νερό 😊. Σύντομα εντοπίζω και τον αρχικό στόχο μου, τη βρύση Παπαζήση. Έκανα ένα σύντομο διάλειμμα και συνέχισα την, άχαρη πεζοπορικά, αλλά πανέμορφη διαδρομή σε χωματόδρομο, όπου η μόνη μου συντροφιά ήταν κοπάδια από αγελάδες που έβοσκαν ελεύθερα. Στόχος μου ήταν να φτάσω στην αρχή της ρεματιάς με το περίεργο όνομα “Πισταριά Παπαδήμου”.

Είχε φτάσει 14:30 όταν έφτασα στην αρχή του μονοπατιού. Ήξερα ότι σύντομα θα έφτανα στο τελευταίο καταφύγιο ανάγκης και ότι την επόμενη μέρα θα ξεκινούσαν οι επισκέψεις στα οργανωμένα καταφύγια. Βέβαια, η ανάβαση της ρεματιάς ήταν αρκετά επίπονη, ευτυχώς χωρίς τεχνικές δυσκολίες, αλλά με το βάρος που κουβαλούσα (γύρω στα 20 κιλά) και σε συνδυασμό με τις συνέπειες των προηγούμενων πτώσεων (άρχισα να έχω ενοχλήσεις στο δεξί γόνατο), η διαδρομή γρήγορα έγινε μαρτυρική 😔.

Είχα φτάσει στα όριά μου όταν, γύρω στις έξι παρά, μύρισα καπνό! Κατάλαβα ότι ήμουν κοντά και πράγματι, σύντομα έφτασα στον χωματόδρομο και στην πινακίδα του μονοπατιού Ε4. Λίγο μετά τις έξι, αντίκρισα τα δύο κτίσματα του καταφυγίου ανάγκης Χρηστάκης—τα βάσανα της ημέρας είχαν τελειώσει. Ήταν ώρα για ξεκούραση και εκτίμηση της ζημιάς στο γόνατο, το οποίο με ενοχλούσε όλο και περισσότερο και δεν μπορούσα να το λυγίσω πλήρως (έφτανε μέχρι τη μέση περίπου).

  • Καθαρός χρόνος πορείας: 7+ ώρες
  • Εκτιμώμενη διανυθείσα απόσταση: 17 χλμ

 

DAY 5

Ξύπνησα ξεκούραστος αλλά με αρκετή αγωνία. Ήξερα ότι το πιο δύσκολο κομμάτι της διαδρομής είχε τελειώσει. Τις επόμενες μέρες θα επισκεπτόμουν τα οργανωμένα καταφύγια, όπου θα μπορούσα να αναπληρώσω προμήθειες αν χρειαζόταν, καθώς και να ζητήσω βοήθεια αν προέκυπτε ανάγκη. Παρόλα αυτά, το γόνατο εξακολουθούσε να με ενοχλεί και η κούραση είχε συσσωρευτεί. Είχα επίσης να πάρω μια σημαντική απόφαση: αν θα επιχειρούσα την ανάβαση στον Μύτικα.

Η απόφαση ήταν δύσκολη αλλά σωστή: φέτος δεν θα ανέβαινα στον Μύτικα. Ο καιρός δεν με ευνοούσε (ισχυροί άνεμοι), οι ενοχλήσεις στο γόνατο, ο περιορισμένος χρόνος (είχα θέσει στόχο τις 6 μέρες), καθώς και η εξάντληση των power bank και της μπαταρίας του ασυρμάτου, με οδήγησαν στην παράκαμψη της κορυφής🥺. Έφυγα από την Λάκα Χρηστάκη στις 09:00 και σύντομα έφτασα στο Σκολειό. Συνέχισα μέχρι τη Σκάλα, ζηλεύοντας όσους ξεκινούσαν για τον Μύτικα, και κατέβηκα την πορεία του “Γολγοθά” για πρώτη φορά ανάποδα (αφού συνήθως την ανεβαίνουμε 😂).

Η άφιξή μου στο οργανωμένο καταφύγιο Αγαπητός και η στιγμή που η Μαρία έβαλε την πρώτη μου σφραγίδα ήταν από τις πιο φορτισμένες στιγμές: είχα φτάσει στα μισά του στόχου μου! Έκανα μια ώρα διάλειμμα για φόρτιση συσκευών, επικοινωνία με γνωστούς (τα μηνύματα ενθάρρυνσης μου έδωσαν επιπλέον δύναμη να συνεχίσω) και απόλαυσα ένα αναψυκτικό ως επιβράβευση.

Στη συνέχεια, ακολούθησε το οροπέδιο των Μουσών μέσω του σύντομου αλλά απαιτητικού “Κοφτού”. Χρειάστηκα 2+ ώρες για να φτάσω στο οροπέδιο των Μουσών και να αντικρίσω και φέτος το μαγευτικό Στεφάνι! Το καταφύγιο Κάκκαλος (2.648 μ.) ήταν η επόμενη στάση μου, όπου με υποδέχτηκε εγκάρδια ο Αλέξανδρος (ευχαριστώ, Αλέξανδρε, για τη θερμή υποδοχή σου). Εκεί έβαλα τη δεύτερη σφραγίδα της ημέρας, συνέχισα την απαραίτητη φόρτιση, απόλαυσα τη θέα και με τον χρόνο να με πιέζει, αναχώρησα για το Καταφύγιο Ολύμπου “Γιώσος Αποστολίδης” (2.697 μ.).

Στο Αποστολίδης έβαλα την τρίτη σφραγίδα της ημέρας και έκανα μια σύντομη σύσκεψη με τον εαυτό μου: θα συνέχιζα για όσο μπορούσα με στόχο να φτάσω την κόψη Μπαρμπαλά ή θα διανυκτέρευα στο καταφύγιο και θα ξεκινούσα με το πρώτο φως της ημέρας; Τελικά, αποφάσισα να συνεχίσω, αλλά ο χρόνος κυλούσε αντίστροφα και το σκοτάδι με βρήκε ακόμα στη σάρα, χωρίς να υπάρχει κάποιο κατάλληλο σημείο για bivouac 😳. Συνέχισα για λίγη ώρα εκτός σηματοδοτημένου μονοπατιού, μέχρι που βρήκα ένα υποτυπώδες σημείο όπου κάπως βολεύτηκα. Ο ύπνος όμως ήταν ελάχιστος όλο το βράδυ…